Saturday, November 29, 2014

ТМ ССР ве Гарашсызлыгың Халк Языҗысы Ковус оглы Анна Коыусының Ян Язгы Ятламасы
ترکمنستان س س ر و غاراشسئزلئغئنگ "خلق فهرمانی" یازئجی سی "قاووسف، آنا قاووسویچ"- ینگ یان یازغی یادلاماسی

Тʏркменистанyň Халк Языҗы-
сы Ковусов, Анна Коыусович

Воспоминания известного писателя и Народная Героя Республика Туркменская ССР и Независимая период,
Введение Овнук, Хангелди: (Короткая автобиографы по русская языка): Эта статья является кратким введением об Анне Ковусов по русском языке, по существу по туркменского языка и Туркменский кириллический алфавита, принадлежащих к одной из Анна Ковусову статей по отношению к путешествовать и знакомиться с его родственниками и близким, после возобновления границы между Ираном и Туркменистаном. в начале независимости, газета "Туркменистан" в № 16 / CE. Декабрь 1992 был опубликован, вставлена. Он был вновь набирать текст из файла изображения в формате PDF фото, и таму первавя страниця от сайта "Newspaper Archives" по тему "ОН БӘШ ГYНЛӘП ЭЙРАНДА", является в третом страниця.
...شعر و آهنگ  ترانه معروف «گورگنلی قیز» که در تورکمنصحرا یکی از رایج ترین و شیواترین ترانه های تورکمنی محسوب می شود، از سروده های ایشان می باشد. ...
(متن فارسی) مطلبی کوتاه از زندگی و آثار: قاووسف، آنا قاووسویچ (١٩٢٠-٢٠٠٦) – وی با اینکه متولد چکیشلر تورکمنیستان می باشد، ولیکن در ایّام کودکی یعنی در سال های ١٩٢٧-١٩٢١ که این ایّام مقارن بود با موج جنبش استقلال طلبانه عثمان آخون در تورکمنصحرا، به شهرستان کومیش دپه (ایران) کوچ می کنند. منزل آنها در جنوب شرقی شهر کومیش دپه که از آنجا تپه مشهور «کوره سو،(نکـ. نقشه فضایی)» مشهود بوده است، در میان اقوام و خویشان خود مسکن می گزینند. در سن دبستانی دوباره به حسنقلی (تورکمنیستان شمالی) نقل مکان می کنند و بزرگ شده جمهوری تورکمنیستان می باشد. ... [متن کامل فارسی]
Кову́сов, Анна́ Кову́сович (1920—2006) — туркменский поэт. Работал министром культуры и секретарём Союза писателей Туркменистана. Многие годы жил в Москве, трудился консультантом по туркменской литературе в правлении Союза писателей СССР, в исполкоме Международного сообщества писательских союзов. Перевёл на туркменский язык многие произведения русской литературы, в частности, «Евгения Онегина» А. С. Пушкина. Вп.
В этом года (Ноябрь 2014) прошло ровно 8 лет со дня смерти самого народного писатель и поэта Кову́сов Анна́ Кову́сович, писателя и переводчика Туркменистана Анна Ковусова. Он ушол в ноябрь 2006 году. Его переводы на принадлежат перу на родной язык таких произведений как «Маскарад (Церемония, в которой они приглашаются к участию в маскировке и маской. «Маска» Фестиваль включает участников не известно.)» М. Ю. Лермонтова, «Евгений Онегин» А. С. Пушкина, «Вагиф» Саида Воргуна, стихов Симонова, Мустая Карима, Кайсына Кулиева, Турсун-Заде и многих других поэтов. Его книги издавались на туркменском, русском, украинском «Материнские руки», «Ёлка в пустыне», молдавском - «Сказание о белом джейране», грузинском - «Колоден в пустыне», азербайджанском - «Радуга», таджикском – «Стихи», узбекском – «Подарок сердна», кыргызском – «Подарок», и других языках.
Следует отметить, что тексты и сочинил свою знаменитую песню "Гургенли Гыз" в Туркменсахра одной из самых распространенных и самых красноречивых туркменских песен, он есть.
Вручение награды «Орден Дружбы» является неоспоримым доказательством таланта Ковусова Анна Ковусовича как поэта, прозаика, драматурга и патриота-интернационалиста. Искреннее художественное слово Анны Ковусова долго будет отзываться в читательских серднах, навсегда останется в памяти его друзей.
Текст здесь в туркменском алфавите кириллица статей Анна ..., связанных с путешествовать и знакомиться с его родственниками и близким, после открытия границ Ирана и Туркменистана в первые годы независимости, газета "Туркменистан" в № 16 / CE. Декабрь 1992 был опубликован, вставлена. Это был вновь набирать текст из файла изображения в формате PDF.

1. Бендǝм бендǝме себǝп
(Türkmençe metn) «1966-нҗы йылың алабахарында оңки Совет Союзының медениет делегациясы Эйрана барды. Yч адамдан ыбарат болан шол делегацияның составында менем бардым. Шол йылларда бизиң юрдумыз билен Эйраның арасындакы дартгынлылык бираз говшашыпды. Энчеме ыкдысады, медени шертнамалар баглашылды. Бизиң делегациямызың Эйрана гелени радиода, телевидениеде, метбугатда гиңден җар эдилди. Шол хабарларда тʏркмен шахырыныңам адыны эшидип, Тǝхранда яшаян Тǝҗир Ныязмухаммет Ниязи мени агтарып тапды. Ол бизиң яшаян «Нью Надери» мыхманханамыза гелди. Тǝхранда дʏканының бардыгыны, Москва билен севда эдйǝндигинң, Совет Союзының илчиханасында ишлейǝн рус дилини өвренмек барадакы курса гатнашяндыгыны айтды. Биз якындан танышдык, достлашдык. Ол маңа көп ерлери гөркезди. Тʏркменсǝхра гайтмагыма, Магтымгулының Кʏмметковусда Мыратдурды Газиниң чапханасында парс элипбийинде нешир эдилен китабыны эле салмага көмек этди. Арадан бир йыла голай вагт геченден соңра, Ныязмухаммет маңа Москвадан телефон этди, өзʏниң иш боюнча бǝрик гелендигини, мʏмкинчилик болса, Ашгабада барып гайтмак ислейǝндигини айтды. Мен ёкардакы эдаралар билен геплешип, оны Ашгабада чагырдым. Ол Тʏркменистанда энчеме гʏнлап мыхманчылыкда болды. Көп ерлер билен, көп адамлар билен танышды, улы тǝсирлер билен Тǝхрана гитди. Ойланып отурсак, ондан бǝри чаръек асыр төвереги вагт гечипдир. ...
Ынха, инди хем мен Эйранда.
2. Илкинҗи гадамлар:
Биз Эйраның гʏмрʏкханасының дервезесинден чыканымызда, көп санлы адамлара, аял-гызлара, оглан-ушаклара душ гелдик. Олар өз доган-гарындашларыны гаршыламак, угратмак ʏчин бǝрик йыгнаныпдырлар. Ныязмухаммет мени олар билен танышдыряр. Биз эллешип гөрʏшйǝрис. Гарашып дуран машына мʏнʏп, Кʏмметковуса тарап ёла дʏшйǝрис.
Эйраның топрагына илкинҗи гадамлар: Текиз асфальт ёлы. Ики гапдалымыз депелик, Гызылетрегиң топрагына чалымдаш. Теңли, Инчебурун обалары душ гелйǝр. ʏстлери ак галайыдан ортурдылан бир гат ак җайлар. Гитдигиче депелер азалып, өсгʏн отлы, меле галлалы мейданлар ёлуң ики гырасында язылып ятыр. Галлалы мейданларда Комбайнлар ишлешип йөрлер. Галла орагы башланыпдыр. Тʏркменсǝхра, бу мениң дөрдʏнҗи гезек гелшим. Мен Эсенгулы этрапының Чекишлер обасында догуланам болсам, бир яшыма етмǝнкǝм, энем-атам бǝрик гөчʏп гелипдирлер. Биз Кʏмʏшдепеде яшандырыс. Өйʏмиз обаның илери чǝгинде экен. Бǝш-алты яшларымдакам, ене Чекишлере, соң Эсенгула гөчʏп барыпдырыс. Кʏмʏшдепедǝки огланлык йылларым ядыма дʏшйǝр. Ковум-гарындаш болуп бир сыргым гара ойлʏдик. Өйлер палчыкдан ясалан юртларың ʏстʏнде гурналыпды. Себǝби Тʏркменсǝхра ыгаллык, ягынлык болансоң, ойлери палчыкдан ясалан юртларың ʏстʏнде отурдар экенлер. Шол өйлеримиз, ала сыгрымыз, Гарабаш диен итимиз ядыма дʏшйǝр. Бахарда «Көресувы» диен Депǝниң янына огланлар болуп елмик йыгмага гидердик. Ол депе обаның гʏндогар голайындады. Кʏмʏшдепеде ат чапышыклары гечирилерди. Бизиң ойYмиз айлавың голайында боланы ʏчин, чапылҗак бедевлери өйʏмизиң янында өрклǝп гойяндыклары, ат чапышыгына томаша эдйǝнимиз ядыма душйǝр.
Бу мениң Тʏркменсǝхраны илкинҗи гөршʏмди. ...
Икинҗи гөршʏм болса, Чекишлере гөчʏп баранымыздан бир йыл соңра болды. Шол йыл мени Эйрандакы Маравадепǝниң голайында яшаян доган дайым Гурбанберди Ахуна дʏшип бушлук бердилер. Бǝрде кǝн яшамадым. Эсенгула гитдим. Шол ерде-де, галмалы болдум. Yчʏнҗи гелшим, 1966-нҗы йылда, Тǝхрандан машын билен гелдим. Хǝзир болса ыкбал дартып дөрдʏнҗи гезек гелшимди. Гʏмрʏкхана билен Кʏмметковусың арасы етмиш километгрден говрак. Аз салымдан шǝхериң мешхур диңи гөрʏнди. Бу диң Көнеʏргенҗинкиден башгарак. Асманда гутаррян гʏммезиң уҗы, гупба чалымдаш. Биз Кʏмметковусың тǝзе җайлар салынян этрабында ерлешйǝн Ныязмухаммедиң ики гат җайының өңʏнде гелип дурдук. Өйдǝкилериң хеммеси диен ялы дашарда бизиң гелеримизе гарашып дуран экенлер. Биз еке-екеден саламлашярыс. Ныязмухаммет өзʏниң машгала агзалары билен танышдыряр. Ай йʏзли аялы Гурбантǝч, оглы Рыза, ене ики оглы Тʏркиеде, бир гызы Швецияда, агтыклары Сепиде, Сейит, Донум, Сейиде. Җайың ашакы гатында гелин-гызлар докма докап отырлар.
Ныязмухаммет Ниязи диңе бир Тʏркменсǝхрада дǝл-де, эйсем тутуш Эйранда иң мешхур, таналяи адамларың бири. Тʏркменлер онуң адыны сөйгʏдир хормат билен «Ныязҗан» я-да «устат» дийип тутярлар. Себǝби Ныязмухммст Эйранда, диңе бир Эйранда дǝл, көп юртларда тʏркмен халысының дереҗесиниң артмагына улы гошант гошан адам. Ол гадымы гөллери агтарып тапмак, йʏплʏклериң реңклерини тебигы өсʏмликлерден агтармак, Тʏркменсǝхрада халычылык ишини өңе сʏрмегиң хөтдесинден гелйǝн адам. Ашгабатда боланда, Аразбай Ѳрǝев диен алым билен танышдырмагы менден хайыш этди.
-Тʏркмен халыларының гадымы гөллериниң тарыхы барада, онуң чыкышыны телевидениеде гөрдʏм. Шонуң билен сөхбетдеш боласым гелйǝр, - дийди.
Мен Аразбай Ѳрǝеви көп агтардым. Эмма тапьп билмедим. Ныязмухаммет диңе Ашгабатда болан гʏнлери вагтында ол иш билен Дашкенде гиден экен. Душушманына окʏнип:
- Несип болса, ене бир мʏмкинчилик болар-да! - дийди. Кʏмметковусда болмагымың илкинҗи сǝхери. Ховасы эдил Ашгабадың ховасы ялы мылайым. Биз Ныязмухаммет икимиз ир билен онуң яш халычылары окадян окув җайына тарап гитдик. Кʏмметковсуң меркези көчеси болан Ымам Хомейни адындакы проспекте чыкярыс, Гөнʏлиги, узынлыгы бизиң Магтымгулы шаёлумыза чалымдаш. Йөне ики тарапындакы жайларың көпʏси ики гат, бир гат, ... Депелери хем эшегарка лǝл-де, текиз. Ики гат җяйларың хеммесиниң диен ялы, ашакы гаты дукан, ёкаркы татында болса, дуканың эеси яшаяр. Дуканларда диен задың бар.
Мен Кʏмметковса 1966-нҗы йылда Тǝхрандан машын билен гʏнʏбирин гелип гидипдим. Шол вагткы шǝхери хǝзирки шǝхер билрн деңешдирип гөрйǝрин. Улы тапавут бар. Шǝхер өрǝн улалыпдыр. Ныязмухамметлериң хǝзирки отуран ерлери гадымкы ерлер экен. Көчелер машынлардан, мǝрекеден хырын-дыкын. ...
1992-нҗи йылың 16-нҗы ДЕКАБРЬ! 287 (20446)
Гадым эйямларда Эйраның мешхур патышаларының бири болан Ковус патышаның хатырасына дөредилен ǝпет кʏммет. Бизйң барян проспектимизиң боюнда ерлешйǝр. Ныязмухаммедиң окадян окув җайында шу кʏмедиң эдил этегинде. Бирнǝче отаглы, улы заллы бир гат җай. Залда гызлар докма докап отырлар. Олар бизиң гапыдан гиренимизи гөрʏп, өр турярлар. Саламлашярлар. Дашымыза ʏйшйǝрлер. Ныязмухаммет мени олар билен танышдыряр. Гызлар менден гошгы окап бермегими хайыш эдйǝрлер. Мен өзʏмиң «Гызлар» диен, гошгымы окадым. Мениң гошгым халычы гызлара тǝсир эден болара чемели. Олар узак эл чарпышдылар. Дидара тебсирǝн марал гөзлер хөвес аташындан баркылдаярды.
Оалкылда Автобус тʏннеллерден чыкан бадына, гырасындакы белент дагларың сыналарына сын салярын. Гʏр җеңңеллик. Шол җеңңеллерде нǝхили мивелидир мивесиз агачларың бардыгыны, нǝхили җандарларың яшаяндыгыны диңе худайың өзи билǝймесе башга билҗек ёкдур. Себǝби шол белент дагларың башларындакы җеңңелликлере адам аягының секҗек гуманы ёкмука диййǝрин. Ол ерлерде диңе булутлар гѳчуп-гонярдылар. Ягыш хасам гʏйҗǝп башлады. Виз ёлдакы ресторанларың биринде дʏшледик. Бǝрде эйранлылара махсус болан сыпайычылыкдыр хеззет билен бизе хызмат этдилер. Гич агшам Тǝхрана гелип. «Овейза» диен мыхманханада ерлешдик. Ир билем чай-нахардан соңра серги ачылҗак ере гитдик. Тǝхраның четинде – «Анна КОВУС, Тʏркменистаның халк язьҗысы он бǝш гʏн Эйранда» дийилен язгы барды. ...
Оларың бир топары докап отуран халыларының бирини гутарыпдырлар. Халыны кесмек хорматыны мугаллымларына бермек ʏчин онуң гелерине гарашян экенлер.
Ныязмухамет б 4са:
— Гызлар, гелиң, халыны кесмеги хорматлы мыхманымыздан хайыш эделиң. — дийди. Бу теклибе гызлар бегенишип, докма кесилйǝн уллакан сындыны маңа говшурдылар. Өмрʏмде халы кесип гөрмǝм соң гарашыксыз херекетлер билен, он соңам гызларың өвретмеги, салгы бермеги билен, гараз, халыны кесдим. Гөллериң янып дуран ёмут халысы йʏң халы олар ящиклериң ʏстʏне язылды. Гызлар гелип, мениң голума хем-де, Ныязмухаммедиң голуна дʏрли эришлерден даңы даңдылар. Бу халычыларың дǝби, адаты экен. Окув җайының эеси мени докалян халыларың гөллери, оларың тарыхы билен еке-екеден танышдырды.
— Мыратдурды Газының дуканы бǝрден узакдамы? — дийип, соңра мен Ныязмухамметден сорадым. — Узак дǝл, мениң окув җайымың голайында. Өзи шǝхерде ёкмука диййǝи. Мекгǝ гиден ялы-да шол.
Биз Меретдурды Казының дуканина тарап гитдик. Бу белли неширятчы. Ол өзʏниң «Ковус» неширятында Marтымгулының бейлеки классык шахырларымызың эсерлерини, гадымы дессанларымызы арап-парс элипбийинде чап эдип иле яйрадан иң атлы-абрайлы адамларың бири. Мен онуң билен 1966-нжы йылда Эйрана баранымда танышыпдым. Дуканындан Магтымгулының диваныны алыпдым. Ол бирки йыллыкда Тʏркменнстана гелип гидипди. Магтымгулының гʏнлернне гатнашыпды. Биз бǝрде-де, бирнǝче гезек душушыпдык, эдебият барада кǝн сөхбетдеш болупдык. Онуң Магтымгулы адындакы халкара байрагы барадакы Дөвлет комитетиниң агзасыдыгыны окыҗылар билйǝндирлер.
Биз Мыратдурды Газыньн китап дуканына барсак өзи ёк экен, Мекгǝ гиден экен. Дукана эелик эдип отуран ики саны оглундан:
— Какаңыз хачан гелҗек? — дийип сорадым.
Олар ене бир-ики хепде бардыгыны айтдылар. Мен оны гөрʏп билмеҗегиме гынандым. Биз дуканда чай ичип отыркак, оглы Хабып билен Атабай Җафары гелди. Ол мениң Кʏмметковуса геленими эшидип, агтарып йөрǝн экен. Атабай Җафары Тʏркменсǝхрада иң хорматланян гурплы адамларың бири. Биз онуң билен 1930-нҗы йылларың башларында Эсенгулуда мекдепде биле окапдык. Соң ата-эиелери билен Эйрана гөчип гитдилер. ...
Шу макаланын довамыны индики постда горуп билерсиниз! Şu makalanyň dowamyny indiki postda görüp bilersiňiz!
Aşgabat: Türkmenistanyň Gündelik Gazeti (Newspaper) – December 16, 1992, Ashgabat, Turkmenistan, (ОН БӘШ ГYНЛӘП ЭЙРАНДА), Ашгабат – 1992
[1] . Аразбай Өрǝевың Халы барадакы ылмы иши мешхкрдыр. 1995-нҗи йылда ылмы иш горан алым. Ол шу веб языҗының кǝрдеши хем гоншусыдыр.
* Книги и статьи:
1. Зори копетдага: стихи, Ковусов, Анна Ковусович
2. Короткая информация о Ковусов Анне Ковусович
3. Сайта Всандачок 74, www. Vsunduchok74.ru: Ковусов, Анна Ковусович
4. Осенние соловьи ...

No comments: